Tytu³: Terapia pedagogiczna Wiadomo¶æ wys³ana przez: izkaa189 Marzec 16, 2011, 15:22:00 Terapia pedagogiczna, zwana dawniej reedukacj± lub zajêciami korekcyjno-kompensacyjnymi, to specjalistyczne dzia³ania maj±ce na celu niesienie pomocy dzieciom ujawniaj±cym ró¿nego rodzaju nieprawid³owo¶ci rozwoju i zachowania. Zaburzenia te koryguje siê poprzez odpowiednie oddzia³ywania specjalistyczne o charakterze psychologiczno - pedagogicznym, profilaktycznym i medycznym. Jest to szczególnie wa¿ne na pocz±tku kariery szkolnej dziecka.
Brak osi±gniêæ w nauce, czêste niepowodzenia zazwyczaj wi±¿± siê z trudno¶ciami w czytaniu, pisaniu, liczeniu i innych czynno¶ciach szkolnych i odnosz± siê do dzieci o: - inteligencji przeciêtnej i ni¿szej ni¿ przeciêtna, - z zak³óceniami funkcji wzrokowych i s³uchowych, - z zak³óceniami i opó¼nieniami rozwoju ruchowego razem z zak³óceniami procesu lateralizacji, - o zaburzonym rozwoju procesów emocjonalno – motywacyjnych, - z zaburzeniami mowy, - z zaburzeniami zdolno¶ci matematycznych, - z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych. Trudno¶ciom szkolnym czêsto towarzysz± tak¿e trudno¶ci wychowawcze, zaburzenia aktywno¶ci, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia relacji spo³ecznych. Terapia pedagogiczna stwarza dzieciom z zak³óceniami rozwojowymi mo¿liwo¶ci wszechstronnego rozwoju. W celu eliminowania niepowodzeñ szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji oddzia³ywuje siê za pomoc± ¶rodków pedagogicznych na przyczyny i przejawy trudno¶ci dzieci w uczeniu siê. Terapiê pedagogiczn± prowadzi siê w formie indywidualnej i grupowej (liczba uczestników zajêæ wynosi od 2 do 5 uczniów), by spowodowaæ okre¶lone, pozytywne zmiany w zakresie sfery poznawczej i emocjonalno - motywacyjnej oraz wiedzy i umiejêtno¶ciach dziecka. W szkole terapia pedagogiczna odbywa siê zazwyczaj w postaci zajêæ korekcyjno - kompensacyjnych i wyrównawczych. Celem terapii pedagogicznej jest: - Stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psychomotorycznych - Wyrównywanie braków w wiadomo¶ciach i umiejêtno¶ciach uczniów - Eliminowanie niepowodzeñ szkolnych oraz ich emocjonalnych i spo³ecznych konsekwencji - dzieci wymagaj± wyrównywania braków w sferze psychicznej w skutek do¶wiadczania negatywnych ocen i kar, a wiêc zainteresowanie ich tym co jest dla nich atrakcyjne i mo¿liwe do osi±gniêcia oraz dostrzeganie uzdolnieñ, sukcesów i pozytywnych cech. Zajêcia prowadz± nauczyciele posiadaj±cy przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej. ZASADY TERAPII PEDAGOGICZNEJ Zasada 1: Indywidualizacji ¶rodków i metod oddzia³ywania korekcyjnego - Dla ka¿dego dziecka w grupie dobieramy indywidualny (inny) program. - Dobieramy indywidualne metody dydaktyczne i wychowawcze do mo¿liwo¶ci konkretnego dziecka. - W toku zajêæ kontrolujemy przebieg i wyniki pracy dziecka. - Pomagamy w przezwyciê¿aniu trudno¶ci. - Stosujemy indywidualne zabiegi wychowawcze i psychoterapeutyczne. Zasada 2: Powolnego stopniowania trudno¶ci w nauce czytania i pisania, uwzglêdniaj±cego z³o¿ono¶æ tych czynno¶ci i mo¿liwo¶ci percepcyjne dziecka - Stosujemy stopniowanie trudno¶ci w zakresie objêto¶ci i przystêpno¶ci opracowywanego materia³u. - Przechodzimy od æwiczeñ prostych, obejmuj±cych niewielki zakres materia³u do z³o¿onych wymagaj±cych opracowania du¿ych partii materia³u dydaktycznego. - Przechodzimy do zadañ trudniejszych wtedy, gdy dziecko sprawnie opanuje wcze¶niejsze, ³atwiejsze. - Æwiczymy tak d³ugo dan± umiejêtno¶æ, dopóki terapeuta nie ma poczucia, ¿e dziecko wykonuje j± sprawnie. - Nie ma czasowych regu³ (rygorów) æwiczenia danej umiejêtno¶ci. Zasada 3: Korekcji zaburzeñ: æwiczenie przede wszystkim funkcji najg³êbiej zaburzonych i najs³abiej opanowanych umiejêtno¶ci - Im g³êbiej zaburzona dana funkcja tym wiêksza podatno¶æ na zmêczenie dziecka, uwa¿amy by do tego nie dosz³o. - Nie æwiczymy tylko jednej funkcji, bo mo¿e doj¶æ do przetrenowania, zniechêcenia i powrotu do z³ych nawyków. - Wskazana przemienno¶æ æwiczeñ - najg³êbiej zaburzone funkcje z mniej zaburzonymi, bardziej sprawne z mniej, percepcja s³uchowa z wzrokow±. - W æwiczeniu czytania i pisania - ³±czenie ich w jednym zdaniu. - Stosujemy przerwy na odpoczynek. Zasada 4: Kompensacji zaburzeñ: ³±czenie æwiczeñ funkcji zaburzonych z æwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia w³a¶ciwych mechanizmów kompensacyjnych - Funkcje sprawniejsze wspieraj± czynno¶ci funkcji zaburzonych. - Usprawniona zostaje integracja psychomotoryczna. Zasada 5: Systematyczno¶ci - Zajêcia powinny odbywaæ siê codziennie; lepiej 3x 20 minut ni¿ 1 d³ugie 60 minut. - Przerwy w zajêciach powoduj± regres. - Najbardziej mêcz±ce æwiczenia percepcji s³uchowej: nie powinny trwaæ ka¿dorazowo d³u¿ej ni¿ kilka minut. Mo¿na jednak do nich kilkakrotnie wracaæ podczas zajêæ, w przerwach stosuj±c inny rodzaj æwiczeñ. Zasada 6: Ci±g³o¶ci oddzia³ywania psychoterapeutycznego - Dzia³ania psychoterapeutyczne powinny towarzyszyæ zabiegom dydaktycznym przez ca³y czas trwania zajêæ terapii pedagogicznej. - W pierwszym okresie dzia³ania psychoterapeutyczne powinny byæ dominuj±ce. - Pe³ni± funkcje profilaktyczne - chroni± przed dalszymi negatywnymi nastêpstwami niepowodzeñ szkolnych. ORGANIZACJA DZIA£AÑ TERAPEUTYCZNYCH 1. Planowanie Planuj±c pracê terapeutyczn± nale¿y : - Zdiagnozowaæ przejawy i przyczyny trudno¶ci szkolnych dziecka - Opracowaæ ramowy indywidualny planu pracy z dzieckiem. - Zaprogramowaæ kolejne jednostki zajêciowe Plan powinien zawieraæ: - Æwiczenia korekcyjne zaburzonych funkcji - Æwiczenia korekcyjno - kompensacyjne funkcji zaburzonej w koordynacji z bardziej sprawnymi - Æwiczenia relaksacyjne i odpoczynkowe - Oddzia³ywania psychoterapeutyczne 2. Etapy terapii a) Etap przygotowawczy - pracujemy z dzieckiem na materiale konkretnym - obrazki i abstrakcyjnym - litery i figury geometryczne. Kszta³tujemy dojrza³o¶æ dziecka do nauki czytania i pisania poprzez wykonywanie: Æwiczeñ usprawniaj±cych ogólne sprawno¶ci ruchowe i sprawno¶ci manualne: - Æwiczenia ogólnej sprawno¶ci ruchowej - Æwiczenia sprawno¶ci ruchowej - Æwiczenia rozmachowe - Æwiczenia manualne - usprawnianie ma³ych ruchów rêki - Æwiczenia graficzne Æwiczenie funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej , które wp³ywa na opanowanie umiejêtno¶ci czytania i pisania (æwiczenia manualne pod kontrol± wzroku, æwiczenia koordynacji wzrokowo - ruchowej): - Spostrzegawczo¶æ - Analiza wzrokowa - Synteza wzrokowa - Kierunkowo¶æ - Pamiêæ wzrokowa Æwiczenie funkcji s³uchowej: - Æwiczenia wra¿liwo¶ci s³uchowej - Koncentracja na bod¼cach - Ró¿nicowanie d¼wiêków (otoczenia, nazwy liter - g³oski) - Pamiêæ s³uchowa - Æwiczenia rytmiczne - Æwiczenia s³uchu fonematycznego i fonetycznego (wyodrêbnianie, ró¿nicowanie, artykulacja) b) Terapia w³a¶ciwa - æwiczenie nauki czytania i pisania na materiale obrazkowo - literowym (³±czenie liter w sylaby i s³owa). Po zakoñczeniu tego etapu dziecko umie czytaæ, rozumie to co czyta, przepisuje, napisze z pamiêci proste s³owa. PRZYK£ADY ÆWICZEÑ WYKORZYSTYWANYCH W TERAPII PEDAGOGICZNEJ POMOCE DYDAKTYCZNE 1. 3 komplety obrazków przedstawiaj±cych np.: LODY O£ÓWEK CZAPKA ZESZYT SZCZOTECZKA PIER¦CIONEK WAZON CIASTKO KWIAT PASTA SZALIK SAMOCHÓD MOTORÓWKA 2. Komplet kartoników z nazwami obrazków (liczba pojedyncza i mnoga) 3. Komplet kartoników z napisami ilo¶ci g³osek , liter i sylab 4. Komplet kartoników z samog³oskami 5. Krzy¿ówki - "uzupe³nianki" ÆWICZENIA Æwiczenie percepcji wzrokowej i pamiêci wzrokowej a) Dobieranie par jednakowych obrazków - wykorzystujemy 2 komplety obrazków. Nauczyciel - Rozk³ada przed dzieckiem wszystkie obrazki Polecenie - Uporz±dkuj te obrazki dobieraj±c je w jednakowe pary Dziecko - Uk³ada np. samochód - samochód; kwiat - kwiat; wazon - wazon itd. b) Dobieranie w pary odpowiednie przedmioty na obrazkach - wykorzystujemy 1 komplet obrazków. N - Rozk³ada przed dzieckiem wszystkie obrazki P - Marysia zostawi³a du¿y ba³agan. Pomó¿ jej posprz±taæ. Dobierz w pary odpowiednie przedmioty. Czy jest co¶, co nie pasuje do ¿adnej pary? D - Uk³ada np. o³ówek - zeszyt; wazon - kwiat c) Odwzorowywanie uk³adów obrazków - wykorzystujemy 2 komplety obrazków, jeden dla nauczyciela, jeden dla dziecka; obrazki le¿a przed dzieckiem N- Uk³ada przed dzieckiem ci±g z³o¿ony z 3, 4, 5, 6, ... obrazków (ró¿ne, równe - dowolno¶æ) P - U³ó¿ tak samo, korzystaj z obrazków le¿±cych z boku (pokazanie gestem obrazków) D - Uk³ada maj±c przed oczami wzór: czapka, zeszyt, pasta, ... d) Odtwarzanie z pamiêci uk³adu elementów - wykorzystujemy 2 komplety obrazków, jeden dla nauczyciela, jeden dla dziecka N - Uk³ada przed dzieckiem ci±g z³o¿ony z 3, 4, 5, 6, ... obrazków (ró¿ne, równe - dowolno¶æ) P - Obejrzyj dok³adnie te obrazki, zapamiêtaj jak s± u³o¿one. Zakryjê je, a ty u³ó¿ je tak samo z pamiêci - korzystaj z obrazków le¿±cych z boku (pokazanie gestem obrazków). Czy ju¿ mogê zakryæ? e)Uk³adanie obrazków w kolejno¶ci w jakiej by³y pokazywane - wykorzystujemy 2 komplety obrazków, jeden dla nauczyciela, jeden dla dziecka N - Uk³ada przed dzieckiem ci±g z³o¿ony z 3, 4, 5, 6, ... obrazków (ró¿ne, równe - dowolno¶æ) w d³ugich i krótkich ekspozycjach P - U³ó¿ obrazki w takiej samej kolejno¶ci Æwiczenia percepcji s³uchowej - s³uchu fonematycznego, analizy i syntezy s³uchowej a) Analiza sylabowa i g³oskowa nazw obrazków - wykorzystujemy 1 komplet obrazków i kartoniki z napisem ilo¶ci sylab i g³osek N - Uk³ada przed dzieckiem kartoniki z napisem ilo¶ci sylab, g³osek; rozk³ada obrazki P - Nazwij obrazki, podziel nazwy na sylaby, g³oski: u³ó¿ obrazki pod napisami z ilo¶ci± sylab, g³osek b) Analiza sylabowa i g³oskowa nazw obrazków - wykorzystujemy 2 komplet obrazków N - Rozk³ada przed dzieckiem obrazki najpierw 1 komplet obrazków P - U³ó¿ obrazki wg ilo¶ci sylab w nazwie obrazka od najkrótszych do najd³u¿szych N - Rozk³ada przed dzieckiem obrazki najpierw 2 komplet obrazków P - U³ó¿ obrazki wg ilo¶ci g³osek w nazwie obrazka od najkrótszych do najd³u¿szych c) Rozpoznawanie okre¶lonej g³oski w nag³osie - wyg³osie nazw obrazków - wykorzystujemy 1 komplet obrazków N - Rozk³ada przed dzieckiem obrazki P - Poka¿ mi obrazek, w którego nazwie s³yszysz na pocz±tku ... ? Poka¿ mi obrazek, w którego nazwie s³yszysz na koñcu ... ? d) Rozpoznawanie obrazków na podstawie pierwszych g³osek ich nazw - wykorzystujemy 1 komplet obrazków N - Rozk³ada przed dzieckiem obrazki P - Poka¿ obrazek, którego nazwa rozpoczyna siê na ... ? Æwiczenia percepcji s³uchowej i wzrokowej a) Rozpoznawanie, wyszukiwanie i utrwalanie samog³osek w wyrazach - wykorzystujemy komplet wyrazów (liczba pojedyncza) i samog³osek, krzy¿ówka N - Uk³ada przed dzieckiem kartoniki z samog³oskami i wyrazami (odwrócone napisy) P - Powiedz i poka¿, jakie samog³oski wystêpuj± w wylosowanych przez ciebie wyrazach, na koñcu uzupe³nij krzy¿ówkê samog³oskami D - Losuje wyraz, odczytuje samog³oski - mo¿e je równie¿ pokazaæ, by lepiej zapamiêta³o, na koñcu uzupe³nia samog³oskami krzy¿ówkê N - Uk³ada przed dzieckiem wyrazy (same lub z obrazkami, wersja trudna same obrazki) i samog³oski P - Przeczytaj wyraz (wska¿ obrazek, w którego nazwie), który ma nastêpuj±ce samog³oski - nauczyciel pokazuje samog³oski, które wystêpuj± w danym wyrazie np. czapka - a, a; samochód - a, o, ó itd..., na koñcu uzupe³nij krzy¿ówkê. b) Utrwalanie kolejno¶ci alfabetycznej - wykorzystujemy komplet wyrazów N - Uk³ada przed dzieckiem wyrazy P - U³ó¿ wyrazy w kolejno¶ci alfabetycznej, bior±c pod uwagê pierwsz± literê; P - U³ó¿ wyrazy w kolejno¶ci alfabetycznej, bior±c pod uwagê ostatni± literê Æwiczenie logicznego my¶lenia - wykorzystujemy 3 komplety obrazków N - Pokazuje dziecku uk³ad obrazków 4 lub 5, u³o¿onych nastêpuj±co: 3 jednakowe obrazki i ró¿ny lub 2 razy po 2 pasuj±ce do siebie obrazki i 1 ró¿ny P - Który obrazek nie pasuje do pozosta³ych ? Gramatyka - wykorzystujemy 3 komplety obrazków i napisy w liczbie pojedynczej i mnogiej N - Uk³ada przed dzieckiem napisy i zestawy obrazków mnoga - pojedyncza (2 szale - 1 szal) P - Podpisz w³a¶ciwym napisem Odpoczynek - pamiêæ wzrokowa - wykorzystujemy 2 komplety obrazków N - Rozk³ada obrazki przy pomocy dziecka, tak by nie by³o widaæ obrazka P - Odkrywamy na przemian po 2 obrazki. Je¶li bêdzie jednakowa para zabieramy j±, je¶li nie zakrywamy obrazki. Wygrywa maj±cy wiêcej par. Gra - super pamiêæ |