Napromieniowani

Æwiczeniami w wodzie i naukÂą pÂływania osĂłb niepeÂłnosprawnych zajmuje siĂŞ organizacja „PÂływanie lecznicze” (Association of Swimming Therapy), dziaÂłajÂąca w Anglii od 1950 roku. Tam teÂż zostaÂła opracowana i sprawdzona metoda, ktĂłra jest stosowana do dziÂś - metoda Halliwick . Jest to metoda nauki pÂływania i terapii w wodzie dla osĂłb w kaÂżdym wieku, zarĂłwno dla niepeÂłnosprawnych, jak i dla zdrowych.
G³ównym celem tej metody jest nauczenie bezpiecznego i swobodnego poruszania siĂŞ i przebywania  w wodzie, co osiÂąga siĂŞ poprzez nauczenie kontrolowania ruchĂłw gÂłowy, oddychania i utrzymywania rĂłwnowagi w wodzie.
Utrzymanie rĂłwnowagi w wodzie wymaga przystosowania do zmian mechanicznych zacho-dzÂących w Âśrodowisku. Adaptacja jest wynikiem procesu nauki umiejĂŞtnoÂści psychosenso-rycznych i motorycznych. Proces ten umoÂżliwia opanowanie zdolnoÂści utrzymania rĂłwnowa¬gi w niestabilnym Âśrodowisku. Po uzyskaniu rĂłwnowagi (stabilnoÂści) moÂżna rozpocz¹Ì kon-trolowany ruch, ktĂłry zapewnia niezaleÂżnoœÌ osoby niepeÂłnosprawnej w Âśrodowisku wodnym.
Filozofia metody
Zadaniem Koncepcji Halliwick jest umo¿liwienie uczestnikowi osi¹gniêcia maksymalnej niezale¿noœci zarówno w wodzie jak i na l¹dzie. Podstawow¹ umiejêtnoœci¹ w opanowaniu p³ywania jest równowaga. Równowaga zale¿y od kszta³tu i gêstoœci cia³a. P³ywak, zw³aszcza ze schorzeniami neurologicznymi, mo¿e wymagaÌ pomocy, aby uzyskaÌ i utrzymaÌ równowagê. Wsparcia powinien udzielaÌ tylko instruktor wspó³pracuj¹cy indywidualnie z jednym uczniem. Nie u¿ywa siê pomocy wypornoœciowych, poniewa¿ sprzyjaj¹ uzale¿nieniu, które mo¿e znacznie zahamowaÌ d¹¿enie do niezale¿noœci.
Nauka pÂływania wymaga takÂże aktywnego uczestnictwa i jest najskuteczniejsza, gdy odbywa siĂŞ w grupach.

KaÂżdy jest pÂływakiem!
PÂływanie to Âśrodek do osiÂągniĂŞcia niezaleÂżnoÂści,
nie cel sam w sobie.
Równowaga zale¿y g³ównie od kszta³tu i gêstoœci cia³a.
NajwaÂżniejsze jest zapewnienie odpowiedniego
wsparcia i asekuracji.
WiêkszoœÌ zajêÌ wymaga indywidualnej pracy instruktor - p³ywak.
Nigdy nie uÂżywa siĂŞ pomocy wypornoÂściowych.
PÂływak aktywnie uczestniczy we wszystkich zajĂŞciach.
WiêkszoœÌ zajêÌ prowadzi siê w grupach.


Tabela 1: Filozofia Halliwick

Za³o¿enia tej metody odnosz¹ siê nie tylko do technicznej strony nauki p³ywania, ale te¿ do aspektów psychologicznych i spo³ecznych. Tworz¹ zarazem swoist¹ filozofiê Halliwick, której g³ównymi wyznacznikami s¹:
   PoczÂątkowo uczymy „radoÂści w wodzie”, nie stylĂłw pÂływackich,
   KÂładziemy nacisk na umiejĂŞtnoÂści (moÂżliwoÂści), a nie na niepeÂłnosprawnoœÌ,
   KÂładziemy nacisk na radoœÌ i przyjemnoœÌ (wiĂŞkszoœÌ aktywnoÂści jest zabawÂą),
   Nie uÂżywamy Âżadnych pomocy – pÂływakom asystujÂą instruktorzy,
   Uczymy w logicznym porzÂądku, upewniajÂąc siĂŞ, Âże wszystkie kolejne kroki sÂą udoskonalone,
   Uczymy powoli, w tempie odpowiednim dla pÂływaka, zachĂŞcamy do postĂŞpĂłw, ale nie naciskamy,
   Pracujemy w grupach, wtedy pÂływacy zachĂŞcajÂą siĂŞ nawzajem, nowym instruktorom pomagajÂą inni z wiĂŞkszym doÂświadczeniem,
   UÂżywamy imion – wszyscy jesteÂśmy rĂłwni w wodzie,
   Uczymy w wodzie kaÂżdego na tym samym poziomie,
   MyÂślimy pozytywnie – wszyscy,
   CaÂła organizacja opiera siĂŞ na bazie wolontariatu
Nie uÂżywa siĂŞ pomocy do pÂływania, poniewaÂż:
   Pomoce czĂŞsto powodujÂą, Âże twarz nie ma stycznoÂści z wodÂą, a w zwiÂązku z tym kontrola oddychania jest niedostatecznie doskonalona;
   UtrzymujÂąc gÂłowĂŞ w gĂłrze prowadzÂą do nauki utrzymywania nieprawidÂłowej pozycji ciaÂła, ewentualnie do sÂłabej techniki pÂływania;
   Pomoce uniemoÂżliwiajÂą (hamujÂą) uczenie i doskonalenie pewnych umiejĂŞtnoÂści, jak np. nurkowanie, obroty i kontrolĂŞ balansu;
   Pomoce nie kompensujÂą asymetrii i bardziej komplikujÂą problemy zwiÂązane z naukÂą kontroli niechcianych ruchĂłw rotacyjnych;
   Pomoce mogÂą prowadziĂŚ do faÂłszywego poczucia bezpieczeĂąstwa i do zbyt duÂżego zaufania;
   Pomoce mogÂą byĂŚ niebezpieczne. MogÂą zatrzymaĂŚ ludzi pod wodÂą. MogÂą takÂże wymkn¹Ì siĂŞ, zÂłamaĂŚ lub przebiĂŚ;
   Pomoce nie pomagajÂą w integracji. PÂływacy o mniejszych umiejĂŞtnoÂściach sÂą od razu zauwaÂżalni, jeÂśli majÂą ubrane naramienniki (skrzydeÂłka). Tam gdzie jest to potrzebne instruktor moÂże uÂżyĂŚ ró¿nych dodatkowych podtrzymaĂą;
   Kiedy podtrzymanie moÂże byĂŚ stopniowo zmniejszane i jeÂśli pÂływak robi postĂŞpy wĂłwczas dyskretna pomoc jest najwaÂżniejsza;
   Ludzie, ktĂłrzy na lÂądzie sÂą uzaleÂżnieni od ró¿nych pomocy – w wodzie mogÂą poczuĂŚ siĂŞ od nich wolni;
Pomoce wypornoÂściowe nie sÂą tak „adoptowalne” jak instruktor:
-   instruktor moÂże dostosowaĂŚ podtrzymanie wg indywidualnych potrzeb pÂływaka,
-   podtrzymanie moÂże byĂŚ zmieniane adekwatnie do aktywnoÂści,
-   podtrzymanie moÂże byĂŚ zmieniane w trakcie trwania aktywnoÂści, od caÂłkowitego aÂż do braku w aktywnoÂściach, ktĂłre pÂływak moÂże wykonaĂŚ samodzielnie
Usprawnianie metodÂą Halliwick prowadzone jest dla dzieci niepeÂłnosprawnych zrzeszonych w Fundacji „Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z PoraÂżeniem MĂłzgowym” w Opolu.
ZajĂŞcia odbywajÂą siĂŞ raz w tygodniu w czterech grupach, do ktĂłrych zaklasyfikowane sÂą dzieci w zaleÂżnoÂści od stopnia oswojenia siĂŞ z wodÂą oraz kontroli oddychania.
Przekrój dzieci z mózgowym pora¿eniem uczestnicz¹cych w zajêciach, jest ró¿ny, uwzglêdniaj¹cy zarówno wiek, jak i stopieù uszkodzenia centralnego uk³adu nerwowego. Wiek uczestników waha siê od 6 miesiêcy do 13 lat. Ka¿dy p³ywak ma swojego indywidualnego instruktora, który towarzyszy mu przez ca³y czas trwania zajêÌ. Instruktorem jest najczêœciej rodzic, który przed rozpoczêciem zajêÌ (pierwszym wejœciem do wody ze swoim dzieckiem) zostaje zawsze poinstruowany przez lidera grupy, w jaki sposób prowadzone s¹ zajêcia, jakie s¹ g³ówne za³o¿enia i cele terapii.
Podczas terapii wykorzystywane s¹ ró¿nego rodzaju techniki wspomagaù w zale¿noœci od rodzaju stopnia niepe³nosprawnoœci. Techniki maj¹ na celu m.in. u³atwianie prawid³owego wchodzenia do basenu i opuszczania go, ró¿nych sposobów zmian pozycji z wykorzystaniem rotacji, kontrolowania równowagi, osi¹gania pozycji bezpiecznego oddychania.
Podczas zajĂŞĂŚ stosuje siĂŞ ró¿ne formacje i pÂłynnie przechodzi siĂŞ z jednej do drugiej (np.: koÂło – w¹¿ – linia – w¹¿ – koÂło). W tych formacjach instruktorzy i pÂływacy ustawiajÂą siĂŞ na przemian obok siebie lub jeden za drugim.
Podczas ka¿dej sesji zwraca siê szczególn¹ uwagê na dobre samopoczucie p³ywaka, musi on w pe³ni odczuwaÌ zadowolenie z bycia w wodzie. Wszystkie sesje zawieraj¹ elementy zabawy, wspó³pracy i wspó³zawodnictwa. Uczy siê osi¹gania tzw. pozycji bezpiecznego oddychania oraz tego, jak je osi¹gn¹Ì znajduj¹c siê w innych pozycjach i jak kontrolowaÌ wydech, nawet jeœli twarz jest pod wod¹. Równie wa¿nym aspektem jest nauka kontroli równowagi, specyficzna dla ka¿dego p³ywaka i zale¿na m.in. od rodzaju i stopnia niepe³nosprawnoœci. To wszystko prowadzi do osi¹gniêcia jak najwiêkszej niezale¿noœci oraz absolutnego poczucia bezpieczeùstwa, które oparte s¹ na gruntownej znajomoœci œrodowiska wodnego i zdolnoœci swobodnego kontrolowania w nim swoich ruchów.
Poprzez zabawy i gry pÂływacy bardzo szybko przystosowujÂą siĂŞ do Âśrodowiska wodnego. Jest to bowiem przyjemna forma uczenia siĂŞ, ktĂłra zachĂŞca do bycia bardziej niezaleÂżnym, pozwala na natychmiastowe zrozumienie aktywnoÂści oraz przezwyciĂŞÂża zahamowania.