Tytu³: Instrument muzyczny Wiadomo¶æ wys³ana przez: gruszka Kwiecieñ 07, 2011, 21:08:27 Instrument muzyczny – przyrz±d wytwarzaj±cy d¼wiêk, przeznaczony do wykonywania muzyki. [/b]D¼wiêk w instrumencie muzycznym wytwarzany jest za pomoc± wibratora, którego w³asno¶ci fizyczne wp³ywaj± na wysoko¶æ d¼wiêku i jego barwê - najbardziej charakterystyczn± cechê pozwalaj±c± odró¿niæ poszczególne instrumenty tylko za pomoc± s³uchu. Wibrator jest g³ównym elementem instrumentu muzycznego; dwa pozosta³e to incytator i rezonator, czyli element pobudzaj±cy wibrator do drgañ i element zwiêkszaj±cy g³o¶no¶æ d¼wiêku. Zarówno incytator jak i rezonator wp³ywaj± na barwê d¼wiêku wytwarzanego przez instrument muzyczny. Instrumentami muzycznymi nazywane s± równie¿ przedmioty o niemuzycznym przeznaczeniu podstawowym, które zyskuj± cechy instrumentu muzycznego poprzez ¶wiadome wykorzystanie w utworze muzycznym. Przyk³adem takiego jest dzwon wie¿owy (klasyczny), którego przeznaczeniem podstawowym jest sygnalizacja. W XIX wieku zosta³ wprowadzony do instrumentarium orkiestry symfonicznej (obecnie bardziej popularny w formie dzwonu rurowego), przez co zyska³ miano instrumentu muzycznego. Podzia³ instrumentów muzycznych Najczê¶ciej stosowana klasyfikacja instrumentów muzycznych dzieli je na strunowe, dête i perkusyjne. Mimo i¿ powszechna i popularna, nie jest jednak naukowa i z punktu widzenia samej idei kategoryzacji, pozbawiona sensu, gdy¿ brak w niej wspólnego kryterium podzia³u. Kryterium wydzielenia grupy instrumentów strunowych jest rodzaj drgaj±cego materia³u (struna), instrumentów dêtych - incytator, czyli si³a pobudzaj±ca wibrator do drgañ (zadêcie), instrumentów perkusyjnych - dzia³anie samo w sobie (³ac. percussio - uderzanie). Curt Sachs - twórca nowoczesnej instrumentologii w swojej ksi±¿ce "Historia instrumentów muzycznych" pisze, ¿e w podobny sposób mo¿na by podzieliæ wszystkich Amerykanów na Kalifornijczyków, bankierów i katolików[1]. Klasyfikacja popularna, poprzez swoje ograniczenia zakresowe, obejmuje tylko fragment wspó³czesnego instrumentarium. Nie da siê wed³ug niej zaszeregowaæ czê¶ci instrumentarium historycznego, ludowego i egzotycznego, a nawet niektórych wspó³czesnych instrumentów takich jak harmonika szklana (instrument pocierany), drumla i pozytywka (instrumenty z jêzyczkami szarpanymi). Klasyfikacja popularna, mimo i¿ nienaukowa i nielogiczna, jest z powodu swojej intuicyjnej przystêpno¶ci dla niewykwalifikowanego odbiorcy najbardziej rozpowszechniona w mediach a nawet w ¶rodowiskach naukowych. Opracowana przez Curta Sachsa i Ericha von Hornbostela klasyfikacja naukowa dzieli instrumenty muzyczne wed³ug ¼ród³a d¼wiêku (tzw. wibratora). Zosta³a ona opracowana w sposób pozwalaj±cy - wed³ug jej autorów - zakwalifikowaæ ka¿dy instrument muzyczny niezale¿nie od jego pochodzenia. B³êdem spotykanym w mediach popularnych a tak¿e w ¶rodowiskach naukowych jest stosowanie nazewnictwa naukowego do okre¶lania grup instrumentów w podziale popularnym, i na odwrót. Przyk³adem mo¿e byæ wymienne stosowanie okre¶leñ "instrument dêty" i "aerofon", czy "idiofon" i "instrument perkusyjny", poniewa¿ instrumenty dête stanowi± tylko czê¶æ aerofonów a idiofony - czê¶æ instrumentów perkusyjnych. Klasyfikacja naukowa[edytuj] Information icon.svg Osobny artyku³: Klasyfikacja Hornbostela-Sachsa. * Chordofony - instrumenty, w których wibratorem jest napiêta struna, * Aerofony - instrumenty, w których wibratorem jest drgaj±ce powietrze, * Membranofony - instrumenty, w których wibratorem jest napiêta membrana, * Idiofony - instrumenty, w których wibratorem jest cia³o sta³e maj±ce w³asn± sprê¿ysto¶æ, * Elektrofony - instrumenty, w których wibratorem jest membrana g³o¶nika, a ¼ród³em drgañ pobudzaj±cych wibrator uk³ad elektryczny. Klasyfikacja popularna[edytuj] Wymienione poni¿ej podgrupy trzech podstawowych grup instrumentów w podziale popularnym mog± byæ w niektórych przypadkach stosowane zamiennie. Wynika to z faktu praktycznego podej¶cia do klasyfikacji i wiêkszego lub mniejszego spopularyzowania terminologii. * instrumenty strunowe - instrumenty muzyczne, w których ¼ród³em d¼wiêku jest drgaj±ca struna o smyczkowe (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas) o szarpane (harfa, gitara, lutnia, klawesyn) o uderzane (fortepian, pianino, cymba³y) * instrumenty dête - instrumenty muzyczne, w których d¼wiêk pobudzany jest zadêciem o drewniane (flet, obój, ro¿ek angielski, klarnet, fagot, kontrafagot, saksofon - choæ budowany z metalu, posiada drewniany stroik) o blaszane (waltornia, tr±bka, puzon, tuba) o klawiszowe (organy, akordeon, fisharmonia) o g³os i gwizd ludzki * instrumenty perkusyjne - instrumenty muzyczne, w których d¼wiêk pobudzany jest poprzez po¶rednie lub bezpo¶rednie uderzanie instrumentu lub jego fragmentu o podzia³ ze wzglêdu na budowê instrumentu + membranowe (kot³y, bêbny) + p³ytowe (gong, talerze) + sztabkowe drewniane (ksylofon, marimba), metalowe (dzwonki, czelesta, wibrafon) + rurowe (dzwony rurowe) + prêtowe (trójk±t) + inne (kastaniety, pude³ka akustyczne, klekotka, terkotka, grzechotka) o podzia³ ze wzglêdu na emitowany d¼wiêk + o nieokre¶lonej wysoko¶ci d¼wiêku (bêbny, talerze, trójk±t, kastaniety) + o okre¶lonej wysoko¶ci d¼wiêku (kot³y, ksylofon, wibrafon, dzwony rurowe) http://pl.wikipedia.org/wiki/Instrument_muzyczny |