Napromieniowani

Krwawienie wewnÂątrzczaszkowe
Jest to wyciekanie krwi poza naczynia krwionoÂśne i w konsekwencji gromadzenie siĂŞ jej (powstawanie krwiaka) w nastĂŞpujÂących przestrzeniach wewnÂątrz czaszki:
·   miĂŞdzy czaszkÂą a oponÂą twardÂą – nazywane krwiakiem nadtwardĂłwkowym
·   miĂŞdzy oponÂą twardÂą a mĂłzgiem – nazywane krwiakiem podtwardĂłwkowym
·   krew wnika do mĂłzgu – nazywane krwiakiem ÂśrĂłdmĂłzgowym.

W zale¿noœci od szybkoœci narastania krwawienia wyró¿nia siê:
·   krwiak ostry
·   krwiak podostry
·   krwiak przewlekÂły.
Skutki:
NiezaleÂżnie od miejsca powstawania krwiaka wewnÂątrzczaszkowego – wskutek dodatkowej objĂŞtoÂści jakÂą zajmuje – dochodzi do wzrostu ciÂśnienia wewnÂątrz jamy czaszki.
Wzrost ciÂśnienia wewnÂątrzczaszkowego powoduje utratĂŞ przytomnoÂści, zmiany
w oddychaniu (zwolnienie), pracy serca (zwolnienie) oraz ciÂśnieniu tĂŞtniczym krwi (wzrost) – co okreÂślane jest triadÂą Cushinga.

Ostry krwiak nadtwardĂłwkowy

Krew gromadzi siĂŞ miĂŞdzy czaszkÂą, a oponÂą twardÂą. NajczĂŞÂściej jest to krew tĂŞtnicza
z uszkodzonej têtnicy oponowej œrodkowej. Czêsto wspó³istnieje linijne uszkodzenie koœci czaszki.
Objawy:
·   poszkodowany jest nieprzytomny, nastĂŞpnie odzyskuje przytomnoœÌ na pewien okres czasu (tzw. okres przejaÂśnienia), a potem ponownie jÂą traci
·   moÂże wspó³istnieĂŚ poraÂżenie miĂŞÂśni (paraliÂż) po stronie przeciwnej do miejsca urazu gÂłowy
·   rozszerzenie i brak reakcji na ÂświatÂło Âźrenicy po stronie urazu.

Ostry krwiak podtwardĂłwkowy
·   wymioty
·   moÂże wspó³istnieĂŚ poraÂżenie miĂŞÂśni (paraliÂż) po stronie przeciwnej do miejsca urazu gÂłowy.

Krew – najczĂŞÂściej Âżylna z naczyĂą uchodzÂących do zatok opony – gromadzi siĂŞ miĂŞdzy oponÂą twardÂą a mĂłzgiem. Narastanie krwiaka nie jest gwaÂłtowne (poniewaÂż jest to krwawienie Âżylne). CzĂŞsto miejsce powstawania krwiaka odpowiada miejscu zÂłamania czaszki.
Objawy:
·   zmienny stopieĂą zaburzeĂą ÂświadomoÂści
·   bĂłl gÂłowy

Krwiak ÂśrĂłdmĂłzgowy


Krew gromadzi siê w ró¿nych miejscach w obrêbie mózgu. Krwiak œródmózgowi mo¿e byÌ spowodowany têpymi urazami czaszki lub te¿ penetruj¹cymi cia³ami obcymi.
Objawy:
Zale¿¹ od rozleg³oœci urazu oraz od miejsca, w którym powstaje krwiak:
·   zmienny stopieĂą zaburzeĂą ÂświadomoÂści
·   moÂże wspó³istnieĂŚ poraÂżenie poÂłowiczne, poraÂżenia nerwĂłw czaszkowych.
PostĂŞpowanie w przypadku urazu gÂłowy:
1.   Ocena zagroÂżenia poszkodowanego i ratownika na miejscu zdarzenia, oraz w przypadku gro¿¹cego niebezpieczeĂąstwa, przeniesienie poszkodowanego w inne, bezpieczne miejsce
2.   Wezwanie pomocy
3.   Bardzo istotne dla dalszego postĂŞpowania jest dokÂładne zebranie wywiadu dotyczÂącego mechanizmu urazu oraz tego, czy doszÂło do utraty przytomnoÂści, jeÂśli tak - to na jaki okres czasu
4.   Zbadanie poszkodowanego:
o   w przypadku sytuacji wysokiego ryzyka uszkodzenia odcinka szyjnegokrĂŞgosÂłupa
o   wykonanie stabilizacji szyi i gÂłowy z rĂłwnoczesnym udroÂżnieniem drĂłg oddechowych (rĂŞkoczyn wysuniĂŞcia Âżuchwy, bez odginania gÂłowy ku tyÂłowi)
o   ocena oddechu i tĂŞtna i w razie koniecznoÂści rozpoczĂŞcie resuscytacji kr¹¿eniowo – oddechowej
o   ocena ryzyka wymiotĂłw i zabezpieczenie drĂłg oddechowych – jeÂśli poszkodowany ma prowadzonÂą stabilizacjĂŞ gÂłowy i krĂŞgosÂłupa, to w przypadku wystÂąpienia wymiotĂłw naleÂży caÂły czas kontynuujÂąc stabilizacjĂŞ obrĂłciĂŚ go na bok
o   ocena i zatamowanie ewentualnych krwawieĂą, unieruchomienie zÂłamaĂą.
5.   Zabezpieczenie poszkodowanego przed utratÂą ciepÂła
6.   Okresowa kontrola funkcji Âżyciowych
7.   MoÂżna oceniĂŚ Âźrenice oraz przeprowadziĂŚ badanie wedÂług skali Glasgow.